Wielki atlas roślin akwariowych - Christel Kasselmann już w języku polskim! KUP TERAZ







Lista działów » Technika » Oświetlenie


6000K czy to dobra barwa w metalohalogenie ?



Wybór modelu lampy i konfiguracja ustawień. Pomysły na rozbudowę fabrycznych pokryw.



Witam

Mam w metalohalogenie żarnik VENTURE MH-DE 70W/UVS/FS/6K

Mam pewne wątpliwości czy to dobra barwa bo słyszałem, że optymalna to 3-4k

Producent sprzedaje również 3 i 4k
W akwa rośliny rosną trochę wolno (rotale, didipisy, parvula itp.), a nawożę solidnie + CO2. 70W na kostkę 45cm. Żarnik (nie halogen) znajduje się w odległości 30 cm od lustra wody a w akwa jest ponad 7-13 cm podłoża.

Proszę o rady osób, które mają doświadczenie na temat światła.

Jednym słowem chciałbym się poradzić czy zamienić obecny żarnik na jakiś VENTURE (3 lub 4k) czy są jakieś inne - lepsze? :wink:

Pozdrawiam
paweu

Avatar użytkownika
paweu
Poznaje temat

Posty: 82
Dołączył: 16 wrz 2010, 21:32

18 maja 2011, 00:02   (#2)  

Najlepszą barwą światła do akwarium roślinnego jest 6500K, więc nei ma co zmieniać.

Avatar użytkownika
maslo_82
Z dużym doświadczeniem

Posty: 2998
Dołączył: 09 lut 2010, 18:04
Miasto: Poznań

18 maja 2011, 00:11   (#3)  

Proszę o jakieś konkrety, dlaczego nie np 4000K?

6500 bo masz je w akwa? :roll:

Avatar użytkownika
paweu
Poznaje temat

Posty: 82
Dołączył: 16 wrz 2010, 21:32

18 maja 2011, 00:18   (#4)  

Barwa 3000K co prawda mieści się w przedziale widma światła dziennego, a w świetle o tej barwie jest duży udział fal czerwonych, grających pierwsze skrzypce w fotosyntezie, jednak pod kątem odbioru przez ludzkie oko jest zdecydowanie za żółte. Jak dla mnie przyjemniejsze jest światło o chłodniejszej barwie, 6000K jest optymalne. Roślinom barwa światła w zakresie 3000-6000K nie robi specjalnej różnicy.

Makawity
Zaawansowany użytkownik

Posty: 893
Dołączył: 21 lip 2010, 13:54
Miasto: małe

18 maja 2011, 00:25   (#5)  

paweu napisał(a):Proszę o jakieś konkrety, dlaczego nie np 4000K?

6500 bo masz je w akwa? :roll:


Nie, bo przy takim, każde akwarium roślinne wygląda najlepiej, chłodniejsza barwa jest zbyt żółta, cieplejsza barwa powoduje że rośliny zamiast być zielone, są żółte.

Avatar użytkownika
maslo_82
Z dużym doświadczeniem

Posty: 2998
Dołączył: 09 lut 2010, 18:04
Miasto: Poznań

18 maja 2011, 00:44   (#6)  

maslo_82 napisał(a):Najlepszą barwą światła do akwarium roślinnego jest 6500K, więc nei ma co zmieniać.

widzę, że powtarzasz to w każdym temacie o świetlówkach jako jedną jedyną prawdę na temat temperatury światła. Natomiast w większości artykułów na temat oświetlenia piszą, że optymalna temperatura to od 4000K-6500K, co nawet na chłopski rozum wydaje się bardziej logiczne niż dokładna, jedna wartość 6500K, ponieważ to jest zakres mniej więcej pokrywający naturalną barwę dziennego światła.

Nie twierdzę, że nie masz racji, ponieważ wartość ta mieści się w przedziale, a przy okazji takie światło jest miłe dla oka, ale traktowanie tego jako jedną słuszną prawdę to lekka przesada.

BTW, czemu tzw. akwarystyczne świetlówki mają 10000K? Skąd pomysł na taką barwę i czy daje coś roślinom? Wiele osób stosuje takie światło, świetlówki 10000K polecają też sprzedawcy do akwariów roślinnych, chociaż wcale nie jest to najmilszy dla oka odcień, ani nie podkreśla koloru roślin czy ryb.

wujek_bogdan
Zainteresowany tematem

Posty: 278
Dołączył: 23 lip 2010, 09:01

18 maja 2011, 01:20   (#7)  

wujek_bogdan napisał(a):
maslo_82 napisał(a):Najlepszą barwą światła do akwarium roślinnego jest 6500K, więc nei ma co zmieniać.

widzę, że powtarzasz to w każdym temacie o świetlówkach jako jedną jedyną prawdę na temat temperatury światła. Natomiast w większości artykułów na temat oświetlenia piszą, że optymalna temperatura to od 4000K-6500K, co nawet na chłopski rozum wydaje się bardziej logiczne niż dokładna, jedna wartość 6500K, ponieważ to jest zakres mniej więcej pokrywający naturalną barwę dziennego światła.

Nie twierdzę, że nie masz racji, ponieważ wartość ta mieści się w przedziale, a przy okazji takie światło jest miłe dla oka, ale traktowanie tego jako jedną słuszną prawdę to lekka przesada.

BTW, czemu tzw. akwarystyczne świetlówki mają 10000K? Skąd pomysł na taką barwę i czy daje coś roślinom? Wiele osób stosuje takie światło, świetlówki 10000K polecają też sprzedawcy do akwariów roślinnych, chociaż wcale nie jest to najmilszy dla oka odcień, ani nie podkreśla koloru roślin czy ryb.


No to jest bardzo ciekawe pytanie. Pewnie dlatego że są droższe

Co do mojej postawy w takich tematach to jest ona spowodowana, właśnie próbą złamania głupiej zasady że do roślinnego akwarium kupuje się świetlówki 10000K albo jeszcze gorzej 8000K. Ludziom trzeba to wybić z głowy, bo uważają że skoro droższe to muszą być lepsze.

Avatar użytkownika
maslo_82
Z dużym doświadczeniem

Posty: 2998
Dołączył: 09 lut 2010, 18:04
Miasto: Poznań

18 maja 2011, 02:08   (#8)  

A ja właśnie szukam odpowiedzi skąd te 10000K, czy rzeczywiście światło o takiej barwie daje cokolwiek. Rozumiem jeśli dawałoby walory estetyczne... ale nie daje. Wiec skoro nie estetyczne, to praktyczne. Tak? Ale skoro praktycznych też nie daje, to skąd te 10000K?

Może to po prostu moda, która przeniknęła z akwarystyki morskiej, gdzie takie światło ponoć wspomaga wzrost koralowców?

A może świetlówki 10000K dają więcej lumenów i po prostu światło przy tej samej mocy jest efektywniejsze?

Fajnie by było gdyby wypowiedziała się osoba posiadająca większą wiedzę w tym temacie. To co tutaj piszemy to tylko domysły, wspomagane wiedzą z innych stron + odrobina logiki.

wujek_bogdan
Zainteresowany tematem

Posty: 278
Dołączył: 23 lip 2010, 09:01

18 maja 2011, 08:11   (#9)  

Mam pewną teorie ale czy słuszną ?
Statystyczny Kowalski kupi rybki a nie roślinki. Rybki ktore kupi będą kolorowe (najlepiej by pokryły cały RGB). Sprzedawca zaproponuje mu aby kupił światło które dodatkowo podkreśli kolory rybek i siano przytuli. :)))

To co widzimy to jest w pewnym sensie wypadkowa peaków z charakterystyki świetlówki.
Niekoniecznie każde 6500K będzie chłodne i nie każde 5000K będzie bardzo żółte.
W akwarystyce morskiej używało się i pewnie wiele osób do tej pory używa mixu 6500K plus aktyniki. W końcu rafa w Czerwonym też znajduje sie stosunkowo blisko powierzchni wody a słońce jest tam takie same jak na innych szerokościach.

Z mojego doświadczenia wiem, że im pełniejsze widmo tym lepiej. Z drugiej jednak strony
nie zauważyłem różnicy we wzroście roślin uzywając grolux+10000K a 5000-6500K.

PS. Niektórzy uważają, że 10000K to też światło dzienne ale chyba w zimowe południe :)

Zakładajcie to co się Wam podoba. Dla roślin nie robi to różnicy.
Pozdrawiam
Tomasz Kurek

Avatar użytkownika
Tomasz Kurek
Zainteresowany tematem

Posty: 283
Dołączył: 26 cze 2003, 21:00
Miasto: Konstancin - Jeziorna

18 maja 2011, 19:37   (#10)  

chłodniejsza barwa jest zbyt żółta


Odwrotnie - cieplejsza barwa jest zbyt żółta. Domyślam się, że chodziło Ci o to: chłodniejsza, tzn. niższa temperatura barwowa ( mniej stopni Kelvina ). Jest tak, że im mniejsza temperatura barwowa źródła światła, tym jego barwa jest cieplejsza, żółta. Wysoka temp. barwowa np. 10000K oznacza, że światło jest zimne ( niebieskie ).
W tej kwestii łatwo dochodzi do pomyłek. :)

Makawity
Zaawansowany użytkownik

Posty: 893
Dołączył: 21 lip 2010, 13:54
Miasto: małe

02 cze 2011, 20:15   (#11)  

W akwariach roslinnych, najlepszy zakres światła jest od 4000K do 6500K, a najlepiej jest jak się np. ma 2x 4000K i raz 6500K (oczywiście w zależności kto jakie ma akwarium) w moim przypadku mam 2x24W 840 philipsa T5 i 1x18W 865 philips master TLD.

Tak więc mieszając te barwy można uzyskać naprawdę całkiem niezłe efekty.

Uważam, że barwa 10 000 powinna być stosowana w akwariach morskich, natomiast barwa 14 000K i powyżej stosuje się dla akwariów z fauną i florą oceaniczną, i akwariach z biotopem Malawi lub Tanganika.



W akwarystyce morskiej używało się i pewnie wiele osób do tej pory używa mixu 6500K plus aktyniki. W końcu rafa w Czerwonym też znajduje sie stosunkowo blisko powierzchni wody a słońce jest tam takie same jak na innych szerokościach.


Nie zgodzę się z tym do końca. Mianowicie, temperatura barwowa 6500K jest odpowiednikiem światła dziennego czyli biała. Im wyższa temperatura barwowa tym bardziej barwa idzie w fiolet a później błękit - a błękit jest na szerokościach geograficznych gdzie występują koralowce. Tak więc rafa koralowa potrzebuje temperatury barwowej od 14 000K wzwyż gdzie widmo światła emitowane jest w granacie i kolorze niebieskim.

W akwarystyce słodkowodnej, mamy przeważnie rośliny które bardzo dobrze tolerują zakres od ( nawet 2500K) 4000K do 6500K, wyższej temperatury moim zdaniem nie ma co kupować, chyba że ktoś chce podkreślić "kolor" rybek.. (choć to pic na wode....)

Z mojego doświadczenia:
Kupiłem sobie dla próby świetlówkę AQUA GLO- 18 000K, założyłem do akwarium - moje spostrzeżenia i uwagi:

-Barwy rybek nie uległy znacznym zmianom(znaczy,- wiadomo rybka nie zmieni barwy) dla ludzkiego oka - nawet bym napisał, że w połączeniu ze świetlówką OSRAM 865 w akwarium zapanował półmrok.... dominacja barwy fioletowej....

-Podczas gdy używałem świetlówek 2x18W OSRAM 865 nie miałem problemu z glonami - gdy tylko zmieniłem świetlówkę(czego bardzo żałuję) na AQUA GLO miałem wykwit glonów

-Strasznie brzydko prezentuje się akwarium gdy zapalone są światła....

-w efekcie końcowym zdecydowałem się przejść na oświetlenie które na początku jest opisane - i efekty widzę zadowalające.

To tyle moich spostrzeżeń i uwag.

Z wyrazami szacunku do wszystkich, którzy zdecydowali się to przeczytać.

Pozdro!

pits1988
Poznaje temat

Posty: 82
Dołączył: 29 gru 2010, 23:18

02 cze 2011, 20:59   (#12)  

Nie, bo przy takim, każde akwarium roślinne wygląda najlepiej, chłodniejsza barwa jest zbyt żółta, cieplejsza barwa powoduje że rośliny zamiast być zielone, są żółte.



Załóż sobie ''czerwonego holendra'' i szybko zmienisz zdanie - jakąś krucjatę przedsięwziąłeś na typowe ''czerwone i niebieskie'' świetlówki? Nie pisz bzdur - każde akwarium na pewno nie wygląda lepiej...przeginasz w drugą stronę.
Obrazek

Avatar użytkownika
AdamW
Znający temat

Posty: 1102
Dołączył: 27 sty 2010, 23:19
Miasto: Gdynia

02 cze 2011, 22:16   (#13)  

W całej tej dyskusji skupiacie się na temperaturze barwowej, a tak naprawdę istotny jest rozkład widmowy emitowanego światła. Świetlówki nie są źródłami monochromatycznymi, więc nie emitują światła o jednej długości fali, tylko o dość szerokim spektrum. Poszukajcie w sieci rozkładów widm (chyba nawet kiedyś był na forum link do fajnej stronki gdzie były porównane różne świetlówki i były pokazane zarówno widma jak i wygląd akwarium) to zobaczycie że przykładowa świetlówka o barwie 10000 K ma dwa tzw "piki" w okolicach światła czerwonego i niebieskiego z przewagą tego drugiego, dlatego właśnie niektórzy uważają, że jest najlepsza dla roślin ponieważ te właśnie długości fali są najlepiej absorbowane przez rośliny (choć dla poszczególnych roślin krzywa absorpcji światła jest nieco odmienna).
Kierując się tylko barwą można by wnioskować, że świetlówki 765, 865, 965 to w zasadzie dla roślin to samo bo wszystkie mają 6500K, a przecież to są zupełnie różne źródła, wynika to z różnic w widmie, 965 ma widmo najbardziej ciągłe i tym samym jest najbliższe światłu dziennemu, dzięki temu ma też najwyższy współczynnik Ra (wsp. oddawania kolorów) co wcale nie oznacza, że jest najefektywniejsze dla roślin, bo spora część mocy idzie w część widma, którą rośliny słabiej absorbują, a co do wyglądu akwarium przy poszczególnych widmach to już jest kwestia gustu.

pozdr
jedrek

jedrek1911
Zaawansowany użytkownik

Posty: 816
Dołączył: 18 sty 2010, 10:01
Miasto: Kraków

02 cze 2011, 22:29   (#14)  

to co napisałeś jedrek1911 myslę, że każdy tu wie - zresztą była o tym nie raz mowa - choćby tu:

http://forum.roslinyakwariowe.pl/viewtopic.php?t=35166&postdays=0&postorder=asc&start=30

widmo jest w istocie ważne ale chyba ważniejsze dla widza akwarysty niż dla roślin :wink:

Natomiast teraz rozmowa ''zeszła'' na to jak wyglądają rosliny (akwarium) przy róznym oświetleniu.
Obrazek

Avatar użytkownika
AdamW
Znający temat

Posty: 1102
Dołączył: 27 sty 2010, 23:19
Miasto: Gdynia

03 cze 2011, 14:06   (#15)  

>widmo jest w istocie ważne ale chyba ważniejsze dla widza akwarysty niż dla roślin Wink

Z tym się nie zgodzę, widmo jest istotne dla roślin, o czym pisałem powyżej. Natomiast to jakie komu się podoba oświetlenie to jest już kwestia gustu, a o gustach wiadomo tyle, że się o nich nie dyskutuje ;-)

pozdr
jedrek

jedrek1911
Zaawansowany użytkownik

Posty: 816
Dołączył: 18 sty 2010, 10:01
Miasto: Kraków

03 cze 2011, 18:46   (#16)  

pits1988 napisał(a):Nie zgodzę się z tym do końca. Mianowicie, temperatura barwowa 6500K jest odpowiednikiem światła dziennego czyli biała. Im wyższa temperatura barwowa tym bardziej barwa idzie w fiolet a później błękit - a błękit jest na szerokościach geograficznych gdzie występują koralowce. Tak więc rafa koralowa potrzebuje temperatury barwowej od 14 000K wzwyż gdzie widmo światła emitowane jest w granacie i kolorze niebieskim.


To nie chodzi o to czy się zgadzasz czy nie. Mix 6500K i aktyniki był używany amen.
Na tej samej szerokości wszędzie świeci jedno źródło światła zaś ilość widma niebieskiego jest redukowana przez wodę i zachmurzenie amen. Poczytaj o budowie koralowca to zrozumiesz ....
Pozdrawiam
Tomasz Kurek

Avatar użytkownika
Tomasz Kurek
Zainteresowany tematem

Posty: 283
Dołączył: 26 cze 2003, 21:00
Miasto: Konstancin - Jeziorna

05 cze 2011, 21:37   (#17)  

Na tej samej szerokości wszędzie świeci jedno źródło światła zaś ilość widma niebieskiego jest redukowana przez wodę i zachmurzenie amen.


-Naprawdę ? hm.... to nie wiedziałem, że na tych samych szerokościach mamy jednolity kąt padania promieni słonecznych.... Nic bardziej opiniotwórczego nie słyszałem...

-Owszem zgodzę się, że źródło światła jest jedno - słońce,

- również zgodzę się z tym że ilość widma niebieskiego jest redukowana przez wodę i zachmurzenie, ale chyba nie wziąłeś czegoś jeszcze pod uwagę - kąta padania promieni słonecznych - a to stanowi dużą różnicę w ilości widma emitowanego od źródła światła, a już nie wspomnę o promieniowaniu podczerwonym i ultrafioletowym.

Teraz można sobie powiedzieć Amen.

pits1988
Poznaje temat

Posty: 82
Dołączył: 29 gru 2010, 23:18

06 cze 2011, 16:34   (#18)  

maslo_82 napisał(a):Najlepszą barwą światła do akwarium roślinnego jest 6500K, więc nei ma co zmieniać.


Najlepszą dla ciebie ? nie bądź egoistą chłopie , tobie się podoba 6500k a innemu inna barwa , u mnie np jak dodam 8000k to widać że zielsko bardziej bombluje , do plantacji i hodowli wręcz idealne jest 8000k do oglądania już nie za bardzo , kwestia gustu więc nie można tak pisać , bo to kwestia indywidualna jak z kobietami , jeden woli blondynkę inny brunetkę a jeszcze innemu rude , tak sobie patrzę na twoje komentarze na forum i widzę że pozjadałeś wszystkie rozumy , trochę pokory kolego informatyku
Pozdro

Avatar użytkownika
lilianna
Poznaje temat

Posty: 137
Dołączył: 17 paź 2010, 18:19
Miasto: Poznań / Rio

07 cze 2011, 07:47   (#19)  

Zdaje się że ważna jest średnia roczna czy półroczna .... nie pamiętam dokładnie .... a policzenie teraz tego poza przypomniemem jak to jest z kątami i widmem do tematu nic nie wniesie istotnego. Ogólnie przyjmuje się porę dnia, roku, optyczna czystośc atmosfery i wielkośc słupa wody - to główne czynniki które powinny nas interesować.

A tak BTW ... ciekawe sa opracowania na temat widma światła na poszczególnych glębokościach oraz ich iodbiorze przez kilka gatunków występujących w naszych wodach ryb. To tak dla akwarystów wędkarzy :) ... i niech C&R będzie z Wami :)
Pozdrawiam
Tomasz Kurek

Avatar użytkownika
Tomasz Kurek
Zainteresowany tematem

Posty: 283
Dołączył: 26 cze 2003, 21:00
Miasto: Konstancin - Jeziorna

07 cze 2011, 09:08   (#20)  

lilianna napisał(a):
maslo_82 napisał(a):Najlepszą barwą światła do akwarium roślinnego jest 6500K, więc nei ma co zmieniać.


... u mnie np jak dodam 8000k to widać że zielsko bardziej bombluje , do plantacji i hodowli wręcz idealne jest 8000k do oglądania już nie za bardzo ...


Nad moim nowy malutkim szkielkiem ~35 L powiesilem "nowa" Sylvania GroLux 8500k 44cm 24W i jest strasznie rozowo/cukierkowo. Planuje dolozyc z przodu swietlowke 8W. Jaka temp barwowa wybrac? planowalem 4000K
Czy bedzie "cieplej" dla oka?

ByQ
Początkujący

Posty: 22
Dołączył: 10 maja 2010, 10:34
Miasto: Slask











Powiązane tematy
  • Chihiros WRGB II - czy warto?

    https://www.youtube.com/watch?v=upvBCOXa9EA Zapraszam do obejrzenia.

    Wyświetlenia: 3794 | Odpowiedzi: 20 czytaj więcej...

  • Czy warto kupić belki DIY???

    Witam. Mam okazję zakupić 2x belki na profilach 16cmx120cm. Są zbudowane na diodach 3W, do tego dibond i soczewki. Każda ma 16 diod białych 6500k i 40 diod rgb. Wszystko pod jeden zasilacz i sterownik...

    Wyświetlenia: 784 | Odpowiedzi: 8 czytaj więcej...

  • Czy lampa wystarczy czy która zmiana lepsza?

    Cześć, Mam akwarium 112l, roślinne. Butla CO2, eheim experience 350, nawożenie vimi all in one, woda RO z mineralizatorem vimi. Gatunki roślin to: eleocharis parvula mini, Alternanthera reineckii Mini...

    Wyświetlenia: 485 | Odpowiedzi: 0 czytaj więcej...

  • Skylight Hyperspot czy Maxspect RSX-F R5

    Witam forumowiczów po dłuższej przerwie na forum 😀 .Od dwóch lat mam akwarium Juvel rio 125 i półtora tygodnia temu robiąc jego restart naszło mnie aby postawić duże akwarium . Obecnie jestem na takim...

    Wyświetlenia: 1379 | Odpowiedzi: 6 czytaj więcej...

  • Czy mogę zasilić tc420 zasilaczem 24V 6,5A

    Witam. Nie znam się na elektronice a bardzo chciałbym zbudować belkę oświetleniową w połączeniu z tc420 (który będzie tylko sterownikiem oświetlenia) do akwa 160l. Mam radiator , diody power led 1w ...

    Wyświetlenia: 21748 | Odpowiedzi: 121 czytaj więcej...

  • LED czy T5 ?

    Witam jestem w trakcie składania sprzętu do nowej 160-tki (100x40x40) Ma to być Holenderka (rośliny poniżej)(nawożenie jest, co2 z butli jest). Zależy mi na utrzymaniu oświetlenia w granicy 0,8-1W/L....

    Wyświetlenia: 4282 | Odpowiedzi: 24 czytaj więcej...

  • Czy zmieniać oświetlenie

    Witam, jako że zbliżają się święta czas napisać list do Mikołaja. Ma on budżet 1000zł. Akwarium 240l 100x40x60h. Obecnie świeci 2x aquael retrofit 16w sunny i 1x plant 16w. W tym setupie nie pasuje m...

    Wyświetlenia: 1959 | Odpowiedzi: 13 czytaj więcej...

  • Juwel Lido 120 dołozenie belki Led Czy T5

    Posiadam akwarium Juwel Lido 120 jest to akwarium 60 długość szerokosc 41 i wysokość 60 cm. Mam w nim belkę Juwel z oświetleniem LED jedną day 9000k i druga Naturę 6500k . Chcę dokupić druga belkę juw...

    Wyświetlenia: 911 | Odpowiedzi: 3 czytaj więcej...

  • Chihiros a601 39w czy nadje się do akwarium roślinnego

    Mam pytanie czy ktoś miał kiedyś tą lampę w akwarium roślinnym i jak rosną pod nią rośliny, ponieważ ma tylko białe światło i nie wiem.

    Wyświetlenia: 3898 | Odpowiedzi: 6 czytaj więcej...

  • Oświetlenie 120l, zostawić czy coś zmienić

    Hej,  Planuję niedługo restart akwarium, przechodzę na podłoże aktywne i chciałbym założyć trawnik  ,i tak zastanawiam się czy na moim oświetleniu to pociągnie, akwa 80x35, wysokość 45cm Obecnie mam...

    Wyświetlenia: 2898 | Odpowiedzi: 3 czytaj więcej...



Baza wiedzy akwarystycznej


 
  Działamy od 2001 roku i wspólnie z ponad
30 tysiącami akwarystów z całej Polski zdobywamy wiedzę i dzielimy się doświadczeniem oraz informujemy o nowościach z branży
akwarystycznej.

Sklep firmowy

Bogata oferta ponad 300 gatunków i odmian roślin. Ponad 15 000 produktów dostępnych wysyłkowo lub do
odbioru osobistego w Krakowie (obowiązuje rezerwacja).
Punkt odbiorów: Kraków ul. Młyńska Boczna 5



Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 362 gości

Copyright © 2001-2024 roslinyakwariowe.pl ®
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, rozpowszechnianie całości lub fragmentów strony zabronione.