Lista artykułów
| Autor: dr Ryszard Kamiński W odrębnej części przedstawione są spotykane w akwariach formy żabienicy urugwajskiej, tu celowe wydaje się omówienie niektórych zasad obowiązujących przy opisywaniu nowych gatunków, albowiem ich nie respektowanie często jest przyczyną późniejszych sporów systematyków. Spotykając w naturze nową, nieznaną dotąd roślinę, systematyk zbiera do zielnika kilka - kilkanaście (niekiedy kilkadziesiąt) w miarę zróżnicowanych egzemplarzy oraz podaje miejsce ich znalezienia. Następnie sporządza opis taksonu (w oparciu o występowanie i natężenie określonych cech), wskazując jednocześnie jeden egzemplarz jako najbardziej reprezentatywny dla tego gatunku - tzw. holotyp. Rataj (1986) podaje, iż praktykowane jest wyznaczanie holotypu w oparciu o egzemplarze niewiadomego pochodzenia, pochodzące z uprawy - niestety o takiej możliwości nie wspomina „Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Botanicznej”; większość systematyków także nie popiera takiego postępowania. Tak więc każdy opisywany takson powinien mięć swoją ojczyznę. Echinodorus uruguayensis (fot. 1) - egzemplarze opisane przez Arechavaletę w roku 1903 pochodzą z Urugwaju. Stąd wzięła się jego nazwa. Występuje pomiędzy Zwrotnikiem Koziorożca i 35° szerokości geograficznej południowej, od wschodnich krańców południowej Brazylii, poprzez północną i środkową Argentynę, a na wschodzie Chile kończąc.  Fot: 1. Echinodorus uruguayensis - forma nadwodna - kliknij aby powiększyć Rataj (1975) w swojej rewizji w obręb gatunku włączył także E. martii Micheli var. uruguayensis (Arech.) Hauman. Proszę zwrócić uwagę, iż dawniej żabienicę urugwajską traktowano jako odmianę E. martii, bardziej znanego akwarystom jako E. maior. Opisane wcześniej: Echinodorus horemanii Rataj (1970) i E. ×osiris Rataj (1970) pozostają w rewizji Rataja w randze odrębnych gatunków należących do tej samej sekcji Uruguayensii, natomiast E. portoalegrensis Rataj (1970) i E. opacus Rataj (1970) tworzą sekcję Portoalegrensii. W okresie późniejszym opisano E. barthii H. Mühlberg (1986)*, E. africanus Rataj (1981)*, E. veronikae Rataj (1988)* oraz E. janii Rataj (1988)*. Trzy ostatnie gatunki zostały włączone przez autora ich nazw do sekcji Uruguayensii. W przypadku gatunków oznaczonych gwiazdką ich naturalne stanowiska są nieznane lub nieudokumentowane (możliwe konsekwencje - nieuznawanie bądź nieważność opisu). Odnośnie E. veronikae - Rataj w jednej z rozmów ze mną (notatki własne z lat osiemdziesiątych) twierdził, iż sprzedawane wówczas przez firmę Dennerle jako E uruguayensis rośliny są importowane z Kamerunu. Czyżby stamtąd pochodziły egzemplarze opisane jako E. veronikae? Wątpliwości co do pochodzenia w połączeniu z wzajemnym podobieństwem roślin sprawiły, iż wielu botaników i akwarystów wątpiło w słuszność takich opisów, pośrednio negując istnienie tych gatunków. Najwięcej emocji wzbudził E. africanus, ponieważ jego ojczyzną miałaby być Afryka - kontynent, na którym (jak przyjęto) przedstawiciele rodzaju Echinodorus nie występują. Rodzaj ten związany jest tylko z Nowym Światem, tj. obiema Amerykami. Wcześniej, poczynając od roku 1864 do rodzaju Echinodorus zaliczano kilkanaście gatunków pochodzących z Afryki, Azji i Europy, jednakże później przypisano je do innych rodzajów - już istniejących lub nowo utworzonych. Dotyczy to niektórych roślin należących obecnie do rodzajów: Burnatia, Baldellia, Caldesia, Ranalisma, Rautanenia i Luronium. Starsi akwaryści pamiętają zapewne spotykany w latach siedemdziesiątych i początku lat osiemdziesiątych na akwarystycznym rynku afrykański Echinodorus humilis - wymieniany w katalogach jako African Chain Sword (dziś Ranalisma humile), i prawdopodobnie do dziś spotykaną żabienicę jaskrowatą (Echinodorus ranunculoides L.), znaną też jako Alisma ranunculoides L., a obecnie ujmowaną pod nazwą Baldellia ranunculoides (L.) Parlatore subsp. ranunculoides Engelmann ex Ascherson. Jest to niewielka roślina błotna spotykana w zachodniej i południowej Europie oraz w Afryce Północnej. Zasiedla piaszczyste, gliniaste lub podtorfione, wilgotne i podtapiane miejsca w zbiornikach mezo- i oligotroficznych; często w zbiorowiskach z gałuszką kulecznicą (Pilularia globulifera) i brzeżycą jednokwiatową (Littorella uniflora). Spotykana jest również na siedliskach zasolonych razem z jarnikiem solankowym (Samolus valerandi). W naszym kraju osiąga północno-wschodnią granicę zasięgu, jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem, wpisanym na „Czerwoną Listę” (Zarzycki, Wojewoda 1986) i znanym z kilku (niestety niepotwierdzonych w ostatnich latach) stanowisk na Wolinie. Jest to niewielka roślina, przypominająca nieco żabienicę szerokolistną (E. tenellus var. latifolius - bardziej znaną jako E. latifolius; fot. 2, 3, 4). Bliższy jego opis wraz z podaniem warunków uprawy w akwariach podaje Mühlberg (1980).  Fot 2. Baldellia ranunculoides uprawiana emersyjnie - kliknij aby powiększyć.  Fot 3. Kwiat i główka nasienna Baldellia ranunculoides - kliknij aby powiększyć.  Fot 4. Baldellia ranunculoides uprawie akwariowej - kliknij aby powiększyć. Opisane w 1982 r. przez Rataja (Akvárium Terárium 6, 24: 20) jako E. africanus (fot. 5) rośliny miał podobno przywieźć w 1976 r. z Kamerunu Austriak Pürzl, który podarował je Czechowi Sadilkovi (o czym wspomina na internetowych stronach Pavel Gabriel), od którego trafiły one do Rataja. W artykule z roku 1988 Rataj, prócz prezentowanego dalej klucza do oznaczania gatunków z sekcji Uruguayensii, zamieszcza fotografię wykonaną na stanowisku naturalnym mającą przedstawiać E. africanus. Prezentowana na niej niewielka roślina przypomina mi Ranalisma humile, którą w latach osiemdziesiątych otrzymałem z Niemiec jako afrykańską żabienicę (fot. 6). Dwie wyprawy (pierwsza z początku lat osiemdziesiątych - Kasselmann 1984, druga z lat dziewięćdziesiątych - inf. ustna B. Gregera) nie potwierdziły występowania tej żabienicy w miejscu wskazywanym przez Pürzla. Najbardziej prawdopodobną wersją wydaje się ta, iż Pürzl przywiózł z Kamerunu rosnący tam Limnophyton fluitans, który w kolekcji Sadilka został wymieszany z uprawianymi żabienicami urugwajskimi.  Fot 5:Echindorus uruguayensis syn. E. africanus uprawiany w szklarni - kliknij aby powiększyć.  Fot 6. Ranalisma humile oraz E. latifolius (większy, z prawej strony) - kliknij aby powiększyć. Haynes i Holm-Nielsen (1994) w swojej pracy bazującej na innych okazach zielnikowych włączyli wszystkie wyżej wymienione gatunki do Echinodorus uruguayensis. Czy mieli ku temu dostateczne podstawy? Porównawcze opisy cech poszczególnych taksonów zawarte są w Tabeli 1 i 2.   Wątpliwości moje budzi zaliczenie tu E. osiris, który odnajdywany jest na stanowiskach naturalnych, a badania De Graafa (Kasselmann 1995) wykazały, iż jest to triploid (3n=33). Jego kwiaty nigdy się nie otwierają, nie wykształca nasion, a rozmnaża się tylko wegetatywnie. Wiele cech wskazuje, że mógł powstać z E. uruguayensis Arechav. Na tej podstawie można by włączyć go do tego gatunku. Jednakże bardziej prawdopodobna jest teza, iż triploid ten powstał w wyniku naturalnego skrzyżowania którejś z form E. uruguayensis z gatunkiem o sercowatych lub owalnych blaszkach liściowych. Świadczyć o tym może wygląd liści nadwodnych (fot.7), przeźroczystych znaczków oraz długość listków przykwiatowych.  Fot 7. Kształty nadwodnych liści żabienicy Ozyrysa i Bartha - kliknij aby powiększyć. W takim wypadku celowe byłoby utrzymanie odrębnego statusu taksonomicznego E. osiris przez umieszczenie go w kategorii mieszańców. Powstaje wówczas pytanie: czy w randze tej samej (gatunku), czy też niższej? Pomimo iż ten takson nie spełnia wielu kryteriów, jakim musi odpowiadać gatunek, Kodeks Nomenklatury Botanicznej zaleca pozostawienie rangi przypuszczalnych rodziców. Tak więc zapis winien być następujący: Echinodorus x osiris Rataj 1970 (lub E. × osiris), chociaż w „botanicznej biblii”, jaką jest Index Kewensis, nazwa pisana jest bez znaków x, ×. Niezbyt szczęśliwe jest zaliczenie do E. uruguayensis taksonu wyraźnie odmiennego (pomimo podobieństw kilku istotnych cech morfologicznych), jakim jest E. barthii (fot. 7). Być może zaszła pomyłka, albowiem na stronie 42 rewizji figuruje on także jako synonim E. cordifolius ssp. fluitans. Gatunek ten w roku 1988 opisał Mühlberg na podstawie egzemplarzy o nieznanym pochodzeniu. Prawdopodobnie jest to sterylny hybryd uzyskany w uprawie (Hoechstetter 1989, Kasselmann 1995). Być może jednym z rodziców jest E. uruguayensis lub - co jest bardziej prawdopodobne - E. osiris. Pierwsza nazwa, pod jaką ukazał się na niemieckim rynku akwarystycznym brzmiała: E. osiris - doppelt rot. W ostatnich latach coraz bardziej powszechną staje się opinia, iż roślina ta wywodzi się z Australii, gdzie uprawiano ją pod nazwą "Beauty Red", traktując jako mieszańca E. cordifolius. Prawdopodobnie dlatego Rataj (1988), nie zgadzając się z diagnozą Mühlberga, zaproponował nazwę E. osiris cv. Beauty Red. W uprawach rozmnażany jest tylko na drodze wegetatywnej i w kulturach tkankowych (in vitro). Zapylony pyłkiem żabienic sercolistnych daje potomstwo o olbrzymiej zmienności morfologicznej (Nejmark 1996). Jego zapis taksonomiczny winien jednoznacznie wskazywać na odmianę hodowlaną. W tym przypadku prawidłowa powinna być nazwa: Echinodorus 'Barthii', jeśli odrzuca się nazwę Rataja. Pochodzące także ze stanowisk naturalnych i bardzo podobne do siebie E. opacus i E. portoalegrensis (fot. 8) o sercowatych liściach nadwodnych bytnio odbiegają wyglądem od E. uruguayensis (Tab. 1), aby można je było włączyć to tego gatunku. Należy też podziwiać śmiałość autora dokonującego opisu, iż nie znając organów generatywnych wyniósł je do rangi gatunków i przypisał do tego rodzaju. Podobieństwo do roślin z rodziny Alismataceae sugerowało wprawdzie, iż mogą należeć do rodzaju Echinodorus, lecz nic ponadto. Dopiero po piętnastu latach (Schattig 1989) pojawiło się doniesienie o wytworzeniu przez uprawiany w akwarium E. opacus pędu kwiatostanowego z zawiązkami kwiatów. W ostatnich latach uzyskano kwiaty E. portoalegrensis (patrz. Greger 1998 - Echinodorus 'Apart'), których opisu niestety do dzisiaj nie znamy.  Fot 8. Uprawiane wspólnie E. portoalegrensis (z lewej) i E. opacus (z prawej) - kliknij aby powiększyć. Badania wskazują, iż są to triploidy (Kasselmann 1995, 1999, 2001). Mogą to być mutanty lub hybrydy. Podwójny garnitur chromosomów występujący u tetraploidalnej formy Echinodorus portoalegrensis daje rzetelniejsze podstawy do traktowania jej jako nowego gatunku (powinien być płodny - patrz E. 'Apart'). Pomimo że oba opisywane gatunki wyraźnie różnią się od innych żabienic, cechy odróżniające te dwie rośliny są mało wyraźne. Sugeruje to bardzo bliskie ich pokrewieństwo - tym bardziej, że potwierdzone stanowiska występują na tym samym obszarze Brazylii (rejon Santa Catarina, Kasselmann 2001). To skłania do scalenia ich w jeden takson, traktując E. opacus jako odmianę żabienicy z Porto Alegre. Jeśli przyjęlibyśmy tę wersję, to nowy zapis nazwy mógłby być następujący: E. portoalegrensis nothovar. opacus (skrót „nothovar.” jest używany w odniesieniu do mieszańców, których przynajmniej jednym z rodziców był także mieszaniec; w ujęciu genetycznym dotyczy to odmian poliploidalnych). Temat ten wymaga jednak podjęcia stosownych badań. Aktualnie, mając na względzie wiele niewiadomych - głównie dotyczących cech budowy organów generatywnych tych i możliwości rozmnażania płciowego, krzyżowania etc. - lepszym wyjściem będzie czasowy powrót do stanu pierwotnego (Rataj 1970) z zaznaczeniem, iż mamy do czynienia z poliploidami. Rozpatrzmy pozostałe, kontrowersyjne taksony wyróżniane przez Rataja jako odrębne gatunki. Pomoże nam w tym tabela 2, w której zawarte są wszystkie cechy rozważanych taksonów oraz klucz do oznaczania gatunków tworzących sekcję Uruguayensii (Rataj 1988). Ponieważ cytowany niżej klucz, skonstruowany właściwie - lecz niezbyt czytelny dla osób słabo znających te rośliny, zawiera błędy (wynikłe być może z niewłaściwego tłumaczenia z języka czeskiego na niemiecki), kursywą w nawiasach zaznaczam swoje wątpliwości i proponowane zmiany. 1/8 Podwodne blaszki liściowe szydlaste (?; są one podłużnie lancetowate, nieomal linearne), nadwodne lub pływające eliptyczne, na długich ogonkach. Pachnące kwiaty; także blaszki liściowe (?), ogonki (?), pęd kwiatostanowy uderzająco pachnący (?). Gatunki z Ameryki Południowej. 2/3 Podwodne blaszki liściowe zielone, jedwabisto błyszczące bez przeźroczystych znaczków (?; znaczki są obecne jednakże słabo widoczne, w przeciwieństwie do liści pływających, gdzie znaczki są wyraźne ) ..................................................................................................................................... E. horemanii Rataj 3/2 Podwodne ogonki (zapewne chodzi o blaszki - patrz dalsze punkty) liściowe brązowoczerwone, szaroczerwone do purpurowoczerwonych, z przeźroczystymi znaczkami. 4/5 Podwodne blaszki liściowe brązowoczerwone do ciemnoczerwonych, tylko 2-3cm szerokie, szydlaste, krawędzie blaszek równoległe ......................................................................... E. uruguayensis Arechavaleta 5/4 Podwodne blaszki liściowe nie szydlaste, ale od długo do bardzo długoeliptycznych, najszersze w środku lub w 2/3 długości od podstawy; szerokie na 4-10 cm, oliwkowobrązowoczerwone, czerwonobrązowe do purpurowych. 6/7 Podwodne blaszki liściowe najszersze w środku, 4-5 cm szerokie, oliwkowozielone do oliwkowobrązowych. Rośliny nie tworzą liści emersyjnych, a tylko eliptyczne pływające ............................... E. janii sp.nov. 7/6 Podwodne blaszki liściowe 5-10 cm szerokie, czerwono-zielone do intensywnie winnoczerwonych i czerwonofioletowych (prawdopodobnie włączono tu obecny E. ‘Barthii'), nadwodne liście eliptyczne ............................................................................................................................................ E. osiris Rataj 8/1 Podwodne i nadwodne blaszki liściowe szydlaste (?; patrz pkt.1), brak eliptycznych liści nadwodnych. Także rzadkie nadwodne liście (są liście nadwodne czy też nie, a jeśli tak to jakiego kształtu) są na krótkich ogonkach. Liście i ogonki liściowe nie pachną, natomiast pachną kwiaty. Rośliny z Zachodniej Afryki. 9/10 Kwiatostan 45-80 (90) cm wysoki. Podwodne blaszki liściowe na krótkich ogonkach, mają długość 30-50(80) cm i szerokość 3-5(10) cm; ich brzegi są równoległe. Płatki korony o całych brzegach ...................................................................................................................................... E. africanus Rataj 10/9 Kwiatostan 25-40 cm wysoki, płatki korony nieregularnie wycięte (czyli o brzegach powcinanych). Ogonki liściowe tylko 4-6 cm długie, blaszki liściowe eliptyczne, 25-30 cm długie i 2-3 cm szerokie, najszersze w 2/3 długości (od podstawy), maksymalnie do 4 cm szerokie ..................................... E. veronikae sp. nov. We wcześniejszym polemicznym artykule z roku 1986 Rataj argumentował, iż zapach kwiatów odróżnia E. africanus od innych przedstawicieli rodzaju (a więc także od znanego wówczas E. uruguayensis i E horemanii). W powyższym kluczu główną cechą odróżniająca rośliny amerykańskie od "afrykańskich" pozostał zapach liści (?) i pędów kwiatostanowych. Proszę zwrócić uwagę na punkt 2/3 w części dotyczącej przeźroczystych znaczków. Analizując pozostałe cechy roślin (tab.2), trudno jest wskazać istotne różnice pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Interesujące efekty dał eksperyment nad krzyżowaniem poszczególnych gatunków i ich form, co ukazuje tabela 3. Rataj (1986) twierdzi, iż aby doszło do zapylenia u wielu gatunków wymagane jest uaktywnienie własnego pyłku enzymami pyłków innych żabienic. Podaje też metodę jego aktywacji. Pyłek innych żabienic umieszczamy w wodzie destylowanej i po 24 godz. inkubacji w temp 20oC wodę przefiltrowujemy i dodajemy do niej pyłek roślin, które będą zapylane. Tym roztworem opędzlowujemy 1-2 dniowe otwarte kwiaty. Metoda jest w pełni skuteczna. W trakcie przeprowadzania eksperymentu, w roku 1986 metody tej nie znano.  Zastosowano wówczas inny wariant. Część kwiatów pozbawiano pylników najwcześniej jak to było możliwe i zapylano je pyłkiem innych roślin i gatunków, w innych porównawczych kwiatach pylników nie wycinano. Wszystkie kwiaty zabezpieczano gazą przed przypadkowym zapyleniem. Pomijając fakt, że nie ze wszystkich zapylanych kwiatów uzyskano nasiona, bardzo interesującym jest, iż nigdy nie otrzymano nasion krzyżując rośliny jednego "gatunku" o tej samej barwie. Niejasne także są relacje pomiędzy E. africanus a pozostałymi zielonymi roślinami. Wyjaśnienie tego zjawiska wymaga głębszych badań. Uzyskane wyniki w obu kombinacjach były takie same. Krzyżowane rośliny dały potomstwo podobne sobie - różniące się jedynie witalnością (siła kiełkowania nasion, tempo wzrostu roślin oraz ich wielkość) i relacjami ilościowymi pomiędzy otrzymywanymi roślinami zielonymi i brązowawymi. W przypadku hybrydów, których rodzicem był także E. horemanii zielony widoczny był jego wpływ na ich wygląd (pokrój i barwa roślin). W poszczególnych krzyżówkach formy o brunatno podbarwionych liściach, których młode liście były intensywnie wybarwione ciemną czerwienią rosły wolniej, na ogół osiągając mniejsze rozmiary. Po 16 latach uprawy reguła ta obowiązuje nadal, jednakże już nie jest tak ścisłą. Niektóre hybrydy wybarwione brązowawo po długoletniej aklimatyzacji rosną lepiej jak inne zielone. Obserwowano także klony roślin zielonych i czerwonych, które nigdy nie osiągnęły dużych rozmiarów. Uogólniając można stwierdzić, iż w uprawie najlepiej rośną formy opisywane parzez Rataja jako E. africanus i hybrydy powstałe przy jego udziale, słabiej E. uruguayensis sprzedawany przez firmy zachodnie, a najsłabiej E. horemanii i jego potomstwo. Z wyjątkiem odmiany opisywanej przez Kasselmann miałem do czynienia z wszystkimi uprzednio opisywanymi gatunkami. Na podstawie obserwacji sądzę, iż E. africanus, E. veronikae (być może i E. janii) są ekotypami (tj. formami, których niektóre cechy modyfikowane są przez czynniki siedliska) lub wyselekcjonowanymi formami E. uruguayensis. Dotyczy to także E. horemanii, aczkolwiek importowane egzemplarze wyróżniają się innym - ciemnym, połyskliwym odcieniem zieleni. Niekiedy w uprawie z czasem (u mnie po 15-tu latach) upodobniają się do pozostałych roślin. Według literatury E. horemanii, E. uruguayensis f. zielona, czerwona i brązowa, oraz E. uruguayensis var. minor występują na stanowiskach naturalnych, położonych w tym samym rejonie na Brazylii (lewobrzeżne dorzecze rz. Parana - Kasselmann 2002, Rataj 1975, Wanke i Wanke 1994). Mogą więc krzyżować się podobnie jak to miało miejsce w eksperymencie. Cechy ich (z wyjątkiem barwy) są podobne, nietrwałe, modyfikowane w dużym stopniu przez środowisko, a więc nieustabilizowane genetycznie. Z botanicznego punktu widzenia, zgodnie z tendencjami panującymi w systematyce można w pełni zgodzić się z poglądem Haynesa i Holm-Nielsena, nie wyróżniając także nowej odmiany opisanej przez Kasselmann. Przeprowadzony eksperyment wykazał, iż różnice pomiędzy poszczególnymi "gatunkami" jednak istnieją. Potwierdzają to także obserwacje dotyczące wyglądu, roślin uprawianych w akwariach. Można więc zastanowić się, czy istniejące różnice upoważniają do wydzielenia z gatunku mniejszych jednostek systematycznych. Definicja odmiany i formy pozwala na to. Wyniki uzyskane z krzyżowania poszczególnych form i ich późniejszej uprawy zalecają pewną dozę ostrożności. Ryzykowne staje się więc wyróżnianie odmian. Nie znając zachowania się odmiany minor w zróżnicowanych warunkach uprawowych przy obecnym stanie wiedzy można pokusić się jedynie o wyróżnienie form, które zostaną opisane w następnym artykule. Pomijam tu prace Lehtonena (2008) albowiem w lwiej części są one zbieżne z ustaleniami Haynesa i Holm -Nielsena (patrz Tab. 1), zaś włączenie do gatunku E. aschersonianus Graeben *wg mojej opinii jest nieporozumieniem (fot. 9). .jpg) Fot 9. Echinodorsus aschersonianus uprawiany w basenie w szklarni - kliknij aby powiększyć. Tabele:Tab. 1. Współczesne poglądy na systematykę Echinodorus uruguayensis Arechav. - zestawienie cech gatunków (wg. Kamiński 2001 - poprawione i uzupełnione). Tab. 2. Porównawcze zestawienie cech wyróżnianych przez Rataja gatunków z sekcji Uruguayensii oraz odmiany naturalnej (E. uruguayensis var. minor) wyróżnianej przez Kasselman (z wyjątkiem odróżniającego się E × osiris).
- Druk pogrubiony - cechy różnicujące - Gatunki wyszczególnione kolorem czerwonym - nieznane stanowiska naturalne (najczęściej pochodzące z upraw) a więc wg. Lehtonena, zgodnie z kodeksem Nomenklatury Botanicznej, nazwa nieobowiązująca., natomiast nie jest jasne dlaczego zalicza tu także E. opacus i E. portoalegrensis, których stanowiska naturalne są znane. - Lehtonen do E. uruguayensis zalicza także E. aschersonianus Graebn. (?????).
E. africanus, veronikae, uruguayensis, horemanii, janii, dane wg Rataja (1975, 1986, 1988), E uruquayensis var minor dane wg Kasselman (2001) (Kursywa) - wartości cech nie podawane przez Rataja, a zaobserwowane w uprawie przez autora - brak danych (1) Na stronach internetowych Pavel Gabriel proponował nadanie nowej nazwy E. ‘Sadilek’ (na cześć p. Sadilka - czeskiego hodowcy roślin wodnych) dla rośliny przypominającej mi E. africanus. Propozycja nie zdobyła uznania wśród akwarystów. Tabela 3. Efekty krzyżowania poszczególnych gatunków i form Echinodorus scalonych przez Haynesa i Holm-Nielsena w jeden gatunek (wg Kamiński 2001-zmienione i uzupełnione o E aschersonianus jako rodzica E. ‘Joannae’)
Liczba ż.b /grucz. = liczba żeberek bocznych na jednej stronie orzeszka / liczba gruczołów. Wzrost roślin: a - bezpośrednio po kiełkowaniu i pierwszym przesadzeniu (obserwacje z pierwszych dwóch lat tj. 1986- 87), b - 16 lat później rośliny uprawiane w basenach szklarniowych o głębokości 50 cm, podłoże piaszczysto- gliniaste gdzie; 1- wzrost słaby, rośliny o nielicznych liściach dorastających do 15-20cm, 2- wzrost średni, 3 - wzrost b. dobry, rośliny dorastają do powierzchni wody, niektóre tworzą liście pływające. Ziel - rośliny zielone, cz. - rośliny podbarwione czerwienią (brunatne). Niestety nie wszystkie kombinacje utrzymano w kolekcji do roku 2002 Adnotacja "nie testowano" oznacza, iż w tym samym czasie nie było w ogóle lub odpowiedniej liczby roślin kwitnących z tych gatunków. Ilustracje:1. Echinodorus uruguayensis - forma nadwodna. 2. Baldellia ranunculoides uprawiana emersyjnie 3. Kwiat i główka nasienna Baldellia ranunculoides. 4. Baldellia ranunculoides uprawie akwariowej. 5. Echindorus uruguayensis syn. E. africanus uprawiany w szklarni. 6. Ranalisma humile oraz E. latifolius (większy, z prawej strony) 7. Kształty nadwodnych liści żabienicy Ozyrysa i Bartha. 8. Uprawiane wspólnie E. portoalegrensis (z lewej) i E. opacus (z prawej). 9. Echinodorsus aschersonianus uprawiany w basenie w szklarni.          Literatura:1. Greger B., 1998. Pflanzen im Sűßwasseraquarium. Brigid Schmetkamp Verlag, Bornheim. ISBN 3-928819-16-X. 2. Haynes R.R., Holm-Nielsen L.B., 1994. The Alismataceae. Flora Neotropica. Monograph 64. New York. pp. 114. 3. Hoechstetter J., 1989. Ist Echinodorus barthii Műhlberg eine hybride? Aqua Planta 4-89: 123-125 4. ICBN, 1987. International Code of Botanical Nomenclature. Adopted by Fourteenth International Botanical Congress, Berlin, July-August 1987 (in. Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Botanicznej. Polish Botanical Studies. No.3. Polish Academy of Sciences, Kraków, 1993) ] 5. Kamiński R. 2001. Rodzaj Echinodorus Rich. - uwagi do taksonomii gatunków (The genus Echinodorus Rich. - Remarks on the taksonomy of species). Biuletyn Ogrodów Botanicznych, 10: 65-79. 6. Kasselmann Ch., 1984. Limnophyton fluitans Graebner - Klarkeit um Echinodorus africanus Rataj. Aqua Planta, 4: 17-20. 7. Kasselmann Ch., 1995. Aquarienpflanzen. Eugen Ulmer GmbH &Co. Stuttgart. 8. Kasselmann Ch., Petersen G., 1999. Chromosomenuntersuchungen bei Echinodorus-Arten. Aqua Planta 4: 135-141. 9. Kasselmann Ch., 2000. Echinodorus decumbens Kasselmann, spec. nov. (Alismataceae), eine neue Art. aus Osttbrasilien. Aqua Planta. 1-2000: 3-10. 10. Kasselmann Ch., 2001. Echinodorus, Die beliebtesten Aquarienpflanzen. Dähne Verlag GmbH, Ettlingen. ISBN 3-921684-99-4. 11. Lehtonen S. 2008. An integrative approach to species delimitation in Echinodorus (Alismataceae) and the description of two new species. Kew Bulletin vol. 63: 525-563. 11. Műhlberg H., 1980. Das groβe Buch der Wasserpflanzen. Edition Lipsk. 12. Nejmark L., 1996. Some lovely hybryd sword plants. Tropical Fish Hobbyist. Vol.XLIV. No 5: 92-96. 13. Rataj K., 1970. New species of the genus Echinodorus from South Brazil. Folia geobot. phytotax. Praha 5: 213-216. 14. Rataj K., 1975. Revizion of the genus Echinodorus Rich. Studie ČSAV-2č, Academia Praha. 15. Rataj K., 1981. Eine neue Alismataceae aus Kamerun. Aqua Planta, 6-2: 49-50. 16. Rataj K., 1986. Šipatkovec africky. Echinodorus africanus Rataj. Akvárium-Terrarium. 5: 22-24. 17. Rataj K., 1988. Schwertpflanzen aus Afrika. Die Sektion Uruguayensii der Gattung Echinodorus. Odbitka ksero, bez strony tytułowej czasopisma. [Haynes i Holm-Nielsen cytują tę pozycję jako: Aquariana (Műhlheim) 2(Sep/Oct): 27-30]. 18. Schattig S. 1989. Eine interesante Art der vehmehrung bei Echinodorus opacus Rataj. Aqua Planta 4-89: 134-135. 19. Wanke D., Wanke S., 1994. Brasilien - der Echinodorus -Arten wegen. DATZ 47 (9): 594-590, 47 (10): 660-663. 20. Zarzycki K., Wojewoda Wł., 1986. Lista roślin wymierających i zagrożonych w Polsce. Nakładem PAN, PWN. Warszawa. Obejrzyj gatunki żabienic występujące w handlu  Echinodorus green flame Cechą charakterystyczną gatunku "green flame" są pokaźne, zielone liście gęsto upstrzone ciemnoczerwonymi plamkami. Dzięki temu jest to...  Zagrożona kolekcja roślin w Ogrodzie Botanicznym W 2016 roku po 64 latach funkcjonowania podjęto decyzję o zamknięciu Ogrodu Botanicznego w niemieckim landzie Saar. W wyniku tej decyzji...  Fotorelacja z warsztatów we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym Zapraszamy do obejrzenia fotorelacji Andrzeja Kociołkowskiego z warsztatów, które odbyły się 14 czerwca br. we Wrocławskim...  Warsztaty akwarystyczne we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym Zapraszamy serdecznie wszystkich sympatyków akwarystyki roślinnej na warsztaty organizowane na terenie Wrocławskiego Ogrodu Botanicznego...  Warsztaty poświęcone roślinom z rodzaju Echinodorus W dniach 20-21 października w niemieckim mieście Müncheberg (250km od granicy z Polską) odbędą się "dni Echinodorusów". Spotkanie, które...  Akwaria roślinne w Ogrodzie Botanicznym we Wrocławiu Autorzy: Maria i Andrzej Kociołkowscy, Zapraszamy na stronę autorów: www.akwa-mania.mud.pl Opracowanie: Tomasz Rakoczy &...  Akwaria we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym Zapraszamy do obejrzenia akwariów roślinnych Wrocławskiego Ogrodu Botanicznego...czytaj więcej... Akwaria roślinne we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego, nazywany oazą piękna i spokoju w sercu wielkiego miasta, to "żywe muzeum", a zarazem ośrodek...  Ciekawe opracowanie botaniczne Zapraszamy do zapoznania się z ponad 600-stronicowym opracowaniem naukowym opisującym m.in. jedne z najpopularniejszych roślin wodnych z rodzaju...  Wizyta Heiko Blehera we Wrocławskim Ogrodzie Botanicznym Znany podróżnik i odkrywca gatunków - Heiko Bleher odwiedził w tym miesiącu największą europejską kolekcję roślin wodnych, która mieś...  Jaka pinceta jest najlepsza do sadzenia roślin w akwarium? Jak dobrać pincetę do akwarium? Czy długość i rodzaj ma znaczenie przy sadzenia różnych gatunków roślin akwariowych? Spróbujmy...  Tutorial ADA 120cm (300l) Zapraszamy do obejrzenia wideoprezentacji zakładania akwarium roślinnego o wymiarach 120x50x50cm i pojemności 300l. W zbiorniku użyto sporej...  Echinodorus latifoliusEchinodorus latifolius to bardzo ładna żabienica na środkowy plan akwarium. Jej wygląd jest dość nietypowy, w swej formie podwodnej...  Echinodorus aquarticaCechą charakterystyczną odmiany Echinodorus ‘Aquartica’ są okrągłe, jasnozielone liście. Barwa zachowywana jest bez potrzeby...  Echinodorus WitinNowa odmiana hodowlana stworzona przez Grigorija Glusenko z Taszkentu (Uzbekistan). Liście są jasno zielone, długie, eliptyczne wyniesione na d...  Echinodorus purpleOdmiana powstała w efekcie krzyżowania gatunków. Hodowla Julius Hoechstetter (Trostberg). Inaczej zwana Dschungelstar’Nr 16. Sprzedawana tak...  Echinodorus roseEfektowna wąskolistna żabienica o dekoracyjnych różowych liściach - idealna jaka pierwsza czerwona roślina dla osób początkuj...  Echinodorus ReniEchinodorus Reni to kompaktowych rozmiarów żabienica o dekoracyjnych czerwono-bordowych liściach. Dorasta do maksymalnie 40cm wysokości...  080l - Manuel Losada (Tropica)Zapraszamy do obejrzenia akwarium o pojemności 80l z aranżacją autorstwa Manuela Losady wykonaną dla firmy Tropica Aquarium Plants...... _800px_400px.jpeg "054l - Fabian Beck (Tropica)") 054l - Fabian Beck (Tropica)Zapraszamy do obejrzenia akwarium o pojemności 54l z aranżacją autorstwa Fabiana Beck wykonaną dla firmy Tropica Aquarium Plants......  250l - George Farmer i Jurijs Jutjajevs (Tropica)Zapraszamy do obejrzenia akwarium o pojemności 250l z aranżacją autorstwa George'a Farmera i Jurijsa Jutjajevsa wykonaną dla firmy Tropica...  180l - Dan Crawford, Paulo Leal, Tony Swinney (Tropica)Zapraszamy do obejrzenia akwarium o pojemności 180l z aranżacją autorstwa Dana Crawforda, Paula Leal'a, Tony'ego Swinneya wykonaną dla firmy...  Mini aranżacja emersyjna - tutorialZapraszamy do obejrzenia instrukcji krok-po-kroku ilustrującej proces zakładania nano aranżacji z roślinami emersyjnymi. Warto dodać taką...  270l - Cheilon Zapraszamy do obejrzenia akwarium o wymiarach 120x50x45cm. Do aranżacji akwarium wykorzystano kamienie i korzenie oraz ciekawy pomysł z...  | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | Działamy od 2001 roku i wspólnie z ponad 30 tysiącami akwarystów z całej Polski zdobywamy wiedzę i dzielimy się doświadczeniem oraz informujemy o nowościach z branży akwarystycznej. |
Komentarze (0)
Dodaj komentarz
Przejdź do wątku na forum