Polecamy

Produkty Tetra do akwarium

Lista artykułów




W internecie krążą różne informacje nt. możliwości pochłaniania fosforu przed podłoże, jego korelacji z azotem oraz wpływie na glony. Postanowiliśmy się rozprawić z mitami nt. fosforu bazując wyłącznie na faktach naukowych.

Spis treści:

  • Prawidłowy poziom fosforu w akwarium
  • Fosfor a glony
  • Akumulacja fosforu w podłożu
  • Uwalnianie fosforu z podłoża

Prawidłowy poziom fosforu w akwarium

W wodach powierzchniowych czystych zawartość fosforu wynosi 0.01 – 0.1 mg/l.

W akwariach roślinnych za bezpieczny przedział uważa się stężenie PO4: 0.6-  1.2 mg/l

W naturze jest go niewiele w stosunku do pozostałych pierwiastków i to z reguły on jest czynnikiem limitującym produkcję. Za to akumulacja fosforu w żywych komórkach przeważa znacząco nad innymi pierwiastkami.

Na lądzie pierwiastek ten występuje głównie w apatytach i fosforytach, w wodzie występuje w kilku formach – w postaci zawiesiny, w postaci rozpuszczonej oraz w formie koloidalnej, jednak przede wszystkim jego największa ilość jest zakumulowana w osadach dennych.

Fosfor a glony

Związki fosforu obok związków azotu zaliczamy do tzw. biogenów i są one główną przyczyną procesu eutrofizacji, czyli wzrostu trofii zbiorników wodnych.

W wodach powierzchniowych obserwuje się okresowość występowania fosforanów w zależności do pory roku. W lecie, kiedy intensywność pobierania tych związków jest bardzo duża zawartość fosforanów w wodzie spada, w zimie występuje proces odwrotny – następuje wzrost stężenia fosforanów gdyż w tym okresie następuje masowe wymieranie roślin, mikroorganizmów i dochodzi do mineralizacji fosforanów.  Stąd duże stężenie fosforanów w wodzie kranowej i częste plagi glonów w akwariach w okresie zimowym.

Fosforanowa forma tego pierwiastka jest najłatwiej przyswajalną formą. Tylko niektóre gatunki glonów są w stanie przyswajać fosfor organiczny, gdyż posiadają fosfatazę – enzym uwalniający fosforany ze związków organicznych (Kajak 2001) - dlatego nawozy takie jak Ferka, CAL czy Seachem zawierające organiczne formy fosforu nie wpływają negatywnie na rozwój glonów w akwarium.

Mineralizacja fosforu zwartego w roślinach dokonuje się przede w wszystkim w wyniku autolizy fermentacyjnej i zachodzi bez udziału bakterii. Proces ten przebiega stosunkowo szybko. Golterman (1960) wykazał, iż już po 5 godzinach 49% fosforu zawartego w zielenicy Scenedesmus quadricauda przechodzi do wody w postaci fosforanów.

Dlatego tak ważne jest usuwanie z akwarium obumierających glonów po zastosowanej kuracji, sprzyjające są również duże podmiany wody.
 

Akumulacja fosforu w podłożu

Odwrotnie zachowuje się azot. Zaledwie 20% ogólnej ilości azotu ulega mineralizowaniu w drodze autolizy. Fosfor ulega silniejszemu wiązaniu w osadach dennych niż azot, dlatego ilość dostępnego fosforu dla zakorzenionych roślin łodygowych a także planktonu roślinnego w toni wodnej zależeć będzie od warunków wymiany fosforu między dnem i wodą.

Zdolność sorpcyjna osadów dennych jest tym większa, im cząsteczki osadu są mniejsze, a także im więcej znajduje się w osadzie koloidów mineralnych i organicznych. Najsilniejszy wpływ na wymianę fosforu między osadem i wodą wywiera odczyn przydennej warstwy wody.

Dlatego na podłożach typu powder fosfor pochłaniany jest szybciej przed podłoże, podobnie - jeśli nie mamy gęstęgo trawnika a substrat jest odkryty - fosfor będzie również pochłaniany w większym stopniu.

Przy reakcji zasadowej wielokrotnie większe ilości fosforu znajdują się w wodzie niż przy reakcji kwaśnej. Dlatego kwasne podłoza typu AquaSoil Amazonia lub inne z dodatkiem torfu wpływają korzystnie na stabilizację fosforanów w osadach dennych.

Czas przechodzenia fosforu z dna do toni wodnej zależy od powierzchni osadu dennego – im jest ona większa w stosunku do objętości wody zbiornika - tym proces wymiany zachodzi szybciej.

Fosfor wykazuje dość duże powinowactwo do wapnia, żelaza i glinu, im więcej jest w wodzie jonów tych pierwiastków – tym intensywniej zachodzi sedymentacja fosforu.

W środowiskach zasadowych jest silnie wiązany właśnie przez wapń a w kwaśnych przez żelazo, glin i mangan oraz sorbowany przez kompleksy glebowe i minerały– z tego właśnie względu do wód powierzchniowych dopływa go niewiele (Kajak 2001).

W wodzie może też zachodzić intensywna sedymentacja fosforu wraz z węglanem wapnia w procesie odwapnienia biologicznego.

Na dnie zbiorników zachodzą procesy rozkładu, które prowadzą do powstania mineralnej formy fosforu - fosforanów, które wiążą się z jonami metali dając związki rozpuszczalne w zależności od pH i stężenia tlenu (Kajak 2001). Na przykład w wodzie żelazo trójwartościowe tworzy z jonem fosforanowym trudno rozpuszczalny związek, natomiast forma dwuwartościowa żelaza – łatwo rozpuszczalny (w warunkach deficytu tlenowego w warstwie przydennej żelazo przechodzi najczęściej w formę dwuwartościową – łatwiej przyswajalną przez rośliny).
 

Uwalnianie fosforu z podłoża

Fosforany z podłoża przedostają się do słupa wody w wyniku działania kilku różnych mechanizmów, które zależą od warunków chemicznych i ekologicznych (np. ilości bentosu). Są to począwszy od falowania i resuspensji osadów na uwalnianiu fosforu przez cząsteczki osadu kończąc. Warto zauważyć, że intensyfikacja mechanizmów dostarczania fosforu z podłoża do toni wodnej rośnie odwrotnie proporcjonalnie do stężenia fosforanów w wodzie. Może się i tak zdarzyć, że zmącone cząsteczki osadu pochłoną zawarty w toni wodnej fosfor przyczyniając się w ten sposób to regulacji jego stężenia w wodzie (Kajak 2001). Ilość uwolnionego fosforu zależy silnie od powierzchni podlegającej falowaniu, czyli powierzchni tzw. „aktywnego dna”.

Procesy uwalniania fosforu z osadów dennych są niezbędnym czynnikiem w mineralnym żywieniu roślin łodygowych, gatunków pływających w toni lub na powierzchni wody, czyli tych, które nie posiadają odpowiednio przystosowanego systemu korzeniowego do pobierania substancji z podłoża. Dodatkowo w przypadku gatunków błotnych rosnących w zanurzeniu (z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym) transport fosforu do toni wodnej intensyfikuje procesy asymilacji tego pierwiastka (w grę wchodzi wtedy również pobieranie przez organy zielone).


Przeczytaj także

Nawożenie metodą GEN - Growthive Excellent Nutrition
Nawożenie metodą GEN - Growthive Excellent Nutrition
Obecnie znanych jest kilka metod nawożenia akwariów roślinnych, jednak to GEN (Growthive Excellent Nutrition) jako metoda nawożenia, wyróż...
Nowość Qualdrop: PhosEater - absorbent fosforanów
Nowość Qualdrop: PhosEater - absorbent fosforanów
Marka Qualdrop wprowadziła do oferty absorbent fosforanów i krzemianów, którego rolą ma być pomoc w zapobieganiu i walce z glonami......
Dozownik nawozów Chihiros
Dozownik nawozów Chihiros
Z przyjemnością przedstawiamy nowość w naszej ofercie - dozownik płynów Chihiros. Dzięki niemu łatwo i wygodnie możesz rozwiązać kwesti...
Nawozy Tokamachi
Nawozy Tokamachi
Na rynku pojawiła się kolejna marka nawozów dedykowanych roślinom akwariowych - TOKAMACHI... Na rynku pojawiła się kolejna marka nawoz...
Nawozy NEO
Nawozy NEO
Do bogatej oferty odżywek dla roślin akwariowych w naszym sklepie dołączyły nawozy koreańskiej marki NEO, znanej z wysokiej jakości...
Identyfikator niedoborów u roślin
Identyfikator niedoborów u roślin
Dzięki kluczowi do oznaczania niedoborów mineralnych, na podstawie wyglądu swoich roślin, krok po kroku oznaczysz czego może im brakować i...
Nawozy Seachem - w zestawie taniej
Nawozy Seachem - w zestawie taniej
Przedstawiamy nowo opracowane zestawy nawozów marki Seachem. Są one dobrane pod kątem charakteru akwarium -  w zależności od wielkości...
Szklany dzwon CO2
Szklany dzwon CO2
Nowość w ofercie - szklany dzwon CO2 firmy Plantis. Dzięki temu estetycznemu rozwiązaniu możemy wygodnie dozować dwutlenek węgla z......
Substraty podżwirowe Growise
Substraty podżwirowe Growise
Zapraszamy do zapoznania się z nową linią substratów Growise dedykowaną do podłoży żwirowych i aktywnych... Zapraszamy do...
Nawozy GT AQUA - nowość
Nawozy GT AQUA - nowość
Do oferty sklepu dołączyły nowe nawozy marki GT Aqua. Są one przeznaczone dla roślin wodnych hodowanych w akwariach dekoracyjnych. Nawozy...
Nawozy Yokuchi w nowych mniejszych opakowaniach
Nawozy Yokuchi w nowych mniejszych opakowaniach
Do oferty nawozów Yokuchi dołączyły odżwyki w nowych, mniejszych opakowaniach 30ml. Małe buteleczki pozwalają dozować nawozy w kroplach...
Poziom PO4, a podłoże aktywne
Poziom PO4, a podłoże aktywne
Post od Czytelnika: spotkałem się na jakieś grupie na FB z stwierdzeniem, że w akwarium roślinnym postawionym na podłożu aktywnym powinno...
Forum dyskusyjne

Luźna gadka o NO3 i PO4
26.03.2024, 08:51 przez prot

Marniejące rośliny
25.03.2024, 09:12 przez A$

K większe od Ca
22.03.2024, 18:28 przez prot

Pompa RO
21.03.2024, 10:22 przez Hultaj

Tropica
20.03.2024, 20:26 przez AquaMolitor


Baza wiedzy akwarystycznej


 
 Działamy od 2001 roku i wspólnie z ponad
30 tysiącami akwarystów z całej Polski zdobywamy wiedzę i dzielimy się doświadczeniem oraz informujemy o nowościach z branży akwarystycznej.

 
Zapraszamy na Forum Dyskusyjne

Sklep akwarystyczny

Bogata oferta ponad 300 gatunków i odmian roślin.
Ponad 15 000 produktów dostępnych wysyłkowo lub do odbioru osobistego w Krakowie.
Punkt odbiorów: Kraków ul. Młyńska Boczna 5

Czytaj więcej o odbiorze osobistym

 
Copyright © 2001-2024 roslinyakwariowe.pl ®
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, rozpowszechnianie całości lub fragmentów strony zabronione.
           


 
Facebook Login